Nalan'ın Evi

 SONBAHARDA  YAZDAN KALAN TAHIL VE BAHARATLARI KIŞA HAZIRLAMAK 

Kış hazırlıkları yaparken  yazdan kalan baharatları unları atmalı mıyım ya da nasıl saklamalıyım diye düşününce hem bakliyat ve baharatları unları hemde   bilgilerimi tazeleyeyim dedim.

Rahmetli annem panayırda aldığı pirinç ,bulgur,nohut ,fasulye gibi ürünleri tepsilerle veya  temiz çarşaflarla masalara serip bir kaç gün havalandırıp torbalara koyup saklarken ,geçen sezondan kalanları da kısa bir süre  güneşlendirir,içine iri tuz koyarak önce tüketilmek için ayrı bir yerde saklardı.

Her bozulan gıda ve gıda ürünleri gibi baharatlarda bozulur. Nemden ve yüksek ısıdan etkilenen baharatlarda böceklenme olur. Isı ile bozulma hemen olabileceği gibi serin bir ortam olmasına rağmen, iyi muhafaza edilmemiş kaplarda bekleyen baharatlarda da bozulma meydana gelebilir. 

Çoğumuzun yaptığı hatalardan biri de kolay erişilebilir olması için baharatları, fırın üstü ya da ocak yanı gibi sıcaklığın sürekli artıp azaldığı yerlerde saklamaktır. Burada nem, sıcaklık ve ışığa maruz kalan baharatlar tadını çok çabuk kaybeder.

Bazı küçük detaylar takip edildiği sürece baharatların raf ömrü 2 yıla kadar uzayabilir. İşte rengarenk baharat çeşitlerinin ömrünü arttırmak için kullanabileceğiniz saklama yöntemleri:

• Baharatlar hava geçirmez kavanozlarda veya baharatlıklarda saklanmalıdır. 
• Cam kavanozlar yerine güneş ışığından koruyan seramik kavanozlar tercih edilmelidir.
• Evinizdeki serin ve kuru yer baharat saklamak için en uygun yerdir.
• Pul biber, toz biber, köri gibi sıcaklıktan çok etkilenen baharatlar buzdolabında saklanmalıdır.
• Baharatı aldığınız tarihi kavanozun üzerine not ederseniz kullanma süresini daha rahat takip edebilirsiniz.
• Bütün olarak alınan baharatların dayanma süresi ezilmiş veya öğütülmüş olanlardan daha fazladır. Bütün olarak alınıp öğütücüde ihtiyaca göre öğütülüp kullanılması tavsiye edilir.
• Taze ot halindeki baharatları kilitli poşetlerde de saklayabilirsiniz. Bu poşetleri ışık ve ısıdan uzak tutarsanız uzun süre kullanabilirsiniz.
• Baharatlarınızı ara ara temiz bir bez üzerine döküp havalandırın. Bu sayede aşağılara çökmüş olan bir miktar yağın tekrar toz kısımla özdeşleşmesini sağlamış olacak ve tazeliğini koruyacaksınız.

Unutmamalısınız ki baharatların bozulduğunu sadece böceklenmesiyle anlayamazsınız. Bazen baharatlar sadece kokusunu veya tadını kaybeder. Eğer baharatlarınızdan hiç koku gelmiyor ya da herhangi bir tat alamıyorsanız o baharatları yemeklerinizde kullanmamanızı öneririz.

Bakliyatlardan sonra un ve baharatlarla ilgili araştırayım dedim ve aşağıdaki bilgilere Ekmek sanatı  sitesinde rastladım.

Unların büyük çoğunluğu serin, kuru ve doğrudan güneş ışığı almayan yerlerde kapalı kutularda saklanabilir.  Ayrıca unlar kendi orijinal kağıt paketlerinde açılmadıkları sürece uzun süreli muhafaza edilebilirler. Kağıt paketlerin ağzı açıldıktan sonra kullanım süreleri hızla azalır, hemen tüketilmelidirler. Bu tür ürünlerin bekleme sürelerini uzatmak için ağzı hava geçirmez şekilde yeniden kapanabilir kutulara koymak mümkündür. Buz dolabı bu tür ürünler için ideal saklama yeridir. Buzdolabının tek dezavantajı ise nemi ve unlara sirayet edebilecek muhtelif kokulardır. Unların orijinal paketleri hava almaya imkan verdiklerinden buz dolabı ya da derin dondurucu için ikinci bir ambalaja daha ihtiyaç vardır. Daha uzun süreli beklemeler için aluminyum folyaya sarıp derin dondurucuda saklamak da iyi bir yöntemdir. Ancak, çok miktarda unu derin dondurucuda saklayıp, bir de dondurucunun  elektrik parasını vermek ne kadar ekonomiktir bu tartışılır. Taş değirmende öğütülen tam buğday unları ise ruşeymden gelen yağlar dolayısıyla çok çabuk ekşir ve bozulurlar. Özellikle bu unlara karşı dikkatli olunmak ve belirli bir sürede tüketilecek kadar öğütmek işin temelidir. Raf ömrünü uzatma yöntemleri: 1.   Öncelikle unlar uygun yerlerde kendi orijinal kağıt ambalajlarında uzun süre saklanabilirler. Un, ambalajından hava almaya devam ettiği sürece oksidasyon süreceğinden, son kullanma tarihini geçirmemelidir. 2.   Plastik ya da cam kavanoz içine konulup ağzı iyice kapatılan unlar serin ve kuru yerlerde daha uzun süre dayanırlar. 3.   Buz dolabı, unları nemden ve kokulardan korunacak şekilde ambalajlandıklarında en ideal saklama yerlerindendir. 4.   Uzun süreli saklamalarda ise derin dondurucu rakipsizdir. Sadece  saklanacak olan unun nem ve kokudan korunması için uygun poşete konulması gerekir. 5.   Görüntü, rengi  veya kokusu değişmiş unlar kullanılmamalıdır. Depolamak için yöntem: 1.   Öncelikle unu ya da kağıt paketini içinde besin saklanabilecek kalitede bir ambalajın içine koyunuz. 2.   Paketin havasını alarak ağzını sıkıca kapatınız. 3.   2 gün veya 48 saat derin dondurucuda şoklayarak yumurta veya haşeratı öldürünüz. 4.   Bundan sonra ununuzu serin, kuru, havadar, güneş ışığını doğrudan almayan yerlerde depolayınız. İçine konulabilecek yardımcı malzemeler: 1.   Un ya da tahılların üzerine konulan defne yaprakları, ilk bahar ve son baharda değiştirilmek şartıyla, böcek ve kötü kokuların un ya da tahılınızdan uzak durmalarında yardımcı olmaktadır. 2.   Lavanta çiçeğinin de benzer etkileri olduğu bildirilmiştir. Unlar ve Raf Ömürleri: Genel amaçlı Unlar: Uygun saklama kabı, kapalı ağız ve müsait depolama alanlarında 8 aya kadar, buz dolabında ise bir yıla kadar saklanabilir. Ekmeklik Unlar: Uygun saklama kabı, kapalı ağız ve müsait depolama alanlarında 6 aya kadar, buz dolabında ise bir yıla kadar saklanabilir. Tam Buğday Unu: Uygun saklama kabı, kapalı ağız ve müsait depolama alanlarında 3 aya kadar, buz dolabında ise 6 aya kadar saklanabilir. Mısır Unu: Uygun saklama kabı, kapalı ağız ve müsait depolama alanlarında 12 aya kadar, derin dondurucuda  ise çok daha uzun saklanabilir. Yulaf Unu: Uygun saklama kabı, kapalı ağız ve müsait depolama alanlarında 3 aya kadar, buz dolabında ise 6 aya kadar saklanabilir. Çavdar Unu: Buz dolabında 3 aya kadar, derin dondurucuda ise 6 aya kadar saklanabilir. Şayet çavdarın ruşeymi çıkarılarak ayrılırsa daha uzun süreli saklanabilir

Kuru bakliyatları saklamak Mercimek, Fasulye, Nohut, Barbunya, Bulgur, Pirinç gibi gıdalar kuru bakliyat grubuna girer. Kuru bakliyatların besin değerini ve lezzetlerini korumanın ilk adımı ortamın nem oranın korunmasıdır. Nemli ortam ve sıcaklık bakterilerin en sevdiği ortamdır. Neme ve sıcağa maruz kalırsa aflotoksin denilen bakteri üreterek, ağır zararlar veren hastalıklara kapılabilirsiniz. Bu yüzden aşağıdaki kurallara uymalısınız. Besin değerlerini kaybetmemeleri, tatlarını korumaları için saklandıkları ortamın nem denetimi çok önemlidir. Nemli ortam ve ısı, mikroorganizmaların artışına ve tanelerin küflenip çürümesine neden olur. Nem ve sıcak hava aflotoksin denilen çok zararlı, hatta kansere neden olan mikroorganizmaların üremesine ve insan sağlığına zarar veren boyuta ulaşmasına neden olur. Tahıl, kurubaklagiller, şeker vb. kuru besinlerin, kuru (nem oranı %  50-60) ve serin (en fazla 20 °C ) ortamda saklanmalıdır. Uzun süre beklemesi gereken bakliyatlar  ara ara masanın üzerine serilen temiz bir bezin üzerine boşaltılarak, havalandırılmalı ve yeniden saklama kabına konarak bekletilmelidir. Bunu yapmanız, böceklenme başlamışsa, erken fark etmenizi ve büyük miktarda bir baklagilleri kurtarmanızı sağlayabilir