11 Şubat 2009 Çarşamba

Altın ezerekten,tek tek basaraktan

Altın; Tezhip sanatında çok kullanılır. Bugün tezhip sanatçıları ( müzehhibler) altını varaklar halinde bulabiliyoruz. Eskiden altının varak haline getirilmesi için çeşitli işlemlerden geçmesi gerekmekteymiş ve deri arasına konan ince tel haline getirilmiş altın parçaları, tahta çekiçlerle dövülerek elde edilirmiş. Osmanlı altınının bu usulde hazırlanması çok zor olurmuş . Bu işleri altın varakçılar yapar, mücellitler de bu varakları ezerek müzehhiblere hazırlarlarmış.
Şimdilerde artık defter halinde hazır temin edilen altını ezme işi çok uğraştırsa da ben zevkle yapmışımdır.
Altının fırça ile kullanılabilecek hale gelmesi için büyük düz servis tabağı alırız. ortasına bir çay kaşığı(silme) arap zamkı koyar bir iki damla suyla onu eritir kıvama getiririz.
Kullancağımız altın;10x10 cm 25 sayfalık ince kağıttan bir defter içinde 25 adet varak halindedir. Parmak yardımı ile varak altın arap zamkının üzerine konulur.Parmakla ovulmaya başlanır, yedirildikçe yeni bir varak eklenip devam edilir. Önceleri donuk çamur renginde olan altın, ezildikçe açılır ve altın rengini alır.Bu işlem 2,5-3 saat sürer Ezilme işlemi tamamlandıktan sonra, Tabaktaki altın tabaka su ile ıslatılıp orta boybir cam kaseye alınır altın dibe çökerek arap zamkından ayrılır. üstü açık olarak toz almayacak bir ortamda mesela bir dolapta en az 5-6 saat bekletilip altını dibe çökmesi beklenir.
Bundan sonra benim en çok sevdiğim aşama gelir.
Şöyleki:Sağ avucu alınan kâseyi tereddütsüz ;tek harketle ve seri halde çevirip suyn bir den kâseyi terketmesi ve altının dipte kalması sağlanır.
Eğer tereddüt eder ve işi tek hamle ile yapamazsanız alın akar gidermiş benim başıma hiç gelmedi.(Bir defter altın ,bir çeyrek altınla eş fiyatta olurdu )
Kasede kalan ıslak altın kalorifer yakınına konur kalan suyun da uçması sağlanır . Artık altın kullanılacak duruma gelmiştir. Jelatinli su ile sulandırılarak işlenilecek yere fırça ile sürülür.
Ardından mührelenir.
mühre:altını parlatmakta kullandığımız akikten parlatıcıya mühre denir.Altın sürülen yüzeyin çok küçük,zamanzamn da çizgi halinde olduğu için havuç şekilli akikler kullanırız. Bütün bu aşamaları tatlı tatlı anlatan,uygulayarak öğreten sevgili Serap Bostancı Tuluk hocamın kulakları çınlasın.
14 yıl önceye gittim.gözlerim buğulandı.

3 yorum:

Adsız dedi ki...

Nalan abla;
Telefon numaramı Mahmut abiye bırakmıştım..

Yelda dedi ki...

Çok güzel bilgiler
Sayenizde hergün yeni birşey öğreniyorum
Öpüyorum elelrinizden
sevgiler

Ayca Karaoglan dedi ki...

Marifetli öğretmenim benim, ne güzel bigiler paylaşıyorsun. Keyifle okuyor ve yaptıklarını izliyorum. Ellerinden öpüyorum...